Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới: nâng cao chất lượng giáo dục vùng khó
Các nội dung, tiêu chí giáo dục và đào tạo trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (MTQGXDNTM) đã được triển khai hiệu quả, ghi nhận nhiều thành tựu đáng kể trong việc đảm bảo quyền tiếp cận giáo dục cơ bản, nâng cao tỷ lệ phổ cập giáo dục và xóa mù chữ trên toàn quốc trong giai đoạn 2020 - 2025.
Huy động tối đa trẻ em trong độ tuổi vào học tiểu học
Trong 5 năm triển khai chương trình, công tác phổ cập giáo dục đã đạt được những kết quả ấn tượng, đặc biệt ở các cấp mầm non và tiểu học và trung học cơ sở; các địa phương đã làm tốt công tác điều tra phổ cập, dự báo được tình hình tăng, giảm học sinh tại các địa bàn. Do đó, mặc dù số học sinh tăng nhưng các địa phương đã cơ bản đáp ứng được các điều kiện về cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên để thực hiện tổ chức dạy học số lượng học sinh/lớp theo quy định. Điều này phản ánh sự đầu tư mạnh mẽ của các địa phương vào cơ sở hạ tầng trường học, đội ngũ giáo viên và các chương trình hỗ trợ học sinh.
.jpg)
Công tác phổ cập giáo dục tiểu học và trung học cơ sở tiếp tục được các địa phương quan tâm nhằm củng cố, duy trì đạt chuẩn phổ cập giáo dục và từng bước phấn đấu đạt chuẩn mức độ cao hơn để nâng cao chất lượng giáo dục; tạo điều kiện thuận lợi để huy động tối đa trẻ em trong độ tuổi vào học tiểu học tại địa bàn, nhất là trẻ em có hoàn cảnh khó khăn và trẻ em khuyết tật được đi học và hoàn thành chương trình
tiểu học.
Năm học 2024 - 2025, tỉ lệ huy động học sinh đi học đúng độ tuổi cấp tiểu học đạt 99,7%; tỉ lệ huy động học sinh hoàn thành Chương trình giáo dục tiểu học vào trung học cơ sở đạt 98,23%.
Xây dựng nền tảng giáo dục ở các khu vực khó khăn
Ở các tỉnh miền núi, nơi điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn, tiến bộ trong phổ cập giáo dục cũng rất đáng ghi nhận.
Toàn bộ các tỉnh vùng miền núi phía Bắc, Tây Nguyên đều có 100% đơn vị cấp xã được công nhận đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non trẻ 5 tuổi, tỉ lệ huy động trẻ 5 tuổi ra lớp đạt từ 98% trở lên, nhiều đơn vị huy động từ 99% đến 100% số trẻ 5 tuổi đến lớp.
Chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ từng bước được nâng lên, tỉ lệ trẻ em 5 tuổi được học 2 buổi/ngày đạt 97,7%; tỉ lệ trẻ em 5 tuổi được tổ chức ăn bán trú đạt 95,1%, tỉ lệ trẻ em suy dinh dưỡng dưới 10%.
.jpg)
Triển khai thực hiện đầy đủ các chính sách dành cho của trẻ em và đội ngũ theo quy định của Chính phủ như hỗ trợ ăn trưa cho trẻ em mẫu giáo, hỗ trợ giáo viên dạy tăng cường tiếng Việt và lớp ghép; trợ cấp đối với trẻ em mầm non là con công nhân, người lao động làm việc tại khu công nghiệp.
Cùng với đó, thực hiện hỗ trợ kinh phí tổ chức nấu ăn cho trẻ em cho các cơ sở GDMN ở xã có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, xã thuộc vùng khó khăn… Qua đó, đã tạo mọi điều kiện để duy trì, nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục mầm non trẻ 5 tuổi, duy trì và nâng cao chất lượng chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi sẵn sàng vào học lớp 1.
Những thành tựu này không chỉ cải thiện tỉ lệ nhập học mà còn góp phần xây dựng nền tảng giáo dục vững chắc cho thế hệ trẻ ở các khu vực khó khăn.
Toàn quốc duy trì 100% tỉnh/thành đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 1
Trong 5 năm thực hiện Chương trình, công tác xóa mù chữ được chú trọng ở nhiều địa phương, tỉ lệ biết chữ tiếp tục được nâng lên. Các giải pháp tuyên truyền và tổ chức học tập đã thu hút đông đảo học viên tham gia. Tỉ lệ biết chữ trong độ tuổi 15 - 60 tiếp tục tăng hằng năm. Toàn quốc duy trì 100% tỉnh/thành đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 1, trong đó 55/63 tỉnh (87,3%) đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2.
Trong 5 năm thực hiện Chương trình, cả nước đã huy động được 261.130 người tham gia học xóa mù chữ, bình quân hằng năm là 52.226 người. Lực lượng giáo viên và cộng tác viên tham gia công tác xóa mù chữ cơ bản đáp ứng yêu cầu.

Nhiều địa phương đã thực hiện tốt công tác tuyên truyền về xóa mù chữ. Ban chỉ đạo các cấp được kiện toàn, bổ sung nhân sự kịp thời, xây dựng quy chế làm việc, phân công nhiệm vụ và ban hành kế hoạch hằng năm với chỉ tiêu, giải pháp cụ thể.
Các trung tâm học tập cộng đồng, trung tâm GDTX, trung tâm GDNN-GDTX đã phát huy vai trò khảo sát, mở lớp, phân công giáo viên, ký hợp đồng giảng dạy; phối hợp với các trường tiểu học, trung học cơ sở, cơ sở giáo dục bắt buộc, trại giam, cơ sở cai nghiện để tổ chức dạy xóa mù chữ. Đặc biệt, nhiều lớp ở vùng biên do bộ đội biên phòng trực tiếp đứng lớp như Thanh Hóa, Điện Biên, Sơn La,...
Một số đơn vị quân đội gắn xóa mù chữ với phát triển kinh tế, xã hội, hỗ trợ học viên bằng vật chất. Một số trung tâm GDTX và trung tâm GDNN-GDTX phối hợp với trường tiểu học, trung học cơ sở và trung tâm học tập cộng đồng trên địa bàn tổ chức lớp xóa mù chữ phối hợp với trại giam và cơ sở cai nghiện dạy xóa mù chữ cho phạm nhân.
Đảm bảo quyền tiếp cận giáo dục cơ bản cho mọi người dân
Nhờ các chính sách khuyến khích học tập như miễn giảm học phí, cung cấp học bổng và xây dựng các trường trung học phổ thông nội trú… tỉ lệ học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở tiếp tục học lên trung học phổ thông hoặc các chương trình giáo dục tương đương đạt trên 85% ở hầu hết các tỉnh.
.jpg)
Ngoài ra, các chương trình giáo dục nghề nghiệp và đào tạo kĩ năng cũng được triển khai mạnh mẽ, tạo cơ hội cho học sinh không tiếp tục học trung học phổ thông vẫn có thể phát triển bản thân.
Những kết quả đạt được trong phổ cập giáo dục, xóa mù chữ và tiếp tục học tập cho thấy sự thành công của Việt Nam trong việc đảm bảo quyền tiếp cận giáo dục cơ bản cho mọi người dân. Các chính sách quốc gia, cùng với sự nỗ lực của các địa phương, đã tạo ra một hệ thống giáo dục ngày càng toàn diện và công bằng hơn.


